رئیسی: مجرم سیاسی با مجرم امنیتی متفاوت است| کارگر اخلالگر نیست، برخورد با او باید با رأفت باشد| برخورد با چند آدم نادرست در قوه قضاییه، «ضعف» نیست
رییس قوه قضاییه گفت: اگر اعلام شد در قوه قضاییه یا در کادر اداری چند آدم نادرست بخاطر نادرستی و ناسلامتی با آنها برخورد شده است، این ضعف دستگاه قضایی نیست بلکه قوت قوه قضاییه است. این تقویت دستگاه قضاست. معلوم است دستگاه سفید و نورانی، چند نقطه سیاه را تحمل نمی‌کند.
سیدابراهیم رییسی در دیدار با قضات محاکم دادگستری کل استان تهران که در مجتمع فرهنگی ورزشی شهید بهشتی برگزار شد، گفت: یکی از مشکلات قوه قضاییه، افزایش ورودی پرونده‌ها است که از کارهای این دوره آن است که تلاش همگان بویژه تلاش دولتمردان به کاهش ورودی پرونده‌ها به عدلیه بیانجامد.
وی افزود: ناهنجاری‌های اجتماعی و اقتصادی باید به هنجارها تبدیل شوند که این هنجارها باعث می شود شاهد افزایش ورودی پرونده‌ها نباشیم. البته ساز و کارهای قانونی می طلبد که این ساز و کارها دنبال می شود.
رییسی افزود: یک قسمت کار دست شما قضات است. اگر پرونده با رضایت شاکی ختم می شود، دادگاه با مصالحه قبل از صدور حکم آن را حل نماید و در اینجا شورای حل اختلاف کمک کند که مساله حل و فصل شود؛ البته در آن قسمت که مسایل و جرایمی با شکایت شاکی آغاز ولی ختم نمی شود کار مشکل است و با مجلس باید آن را حل کنیم.
وی افزود: شورای حل اختلاف به کارهای اصلی اش بپردازد. تاسیس این شورا برای این است که کار صلح و گسترش را دنبال کند.
رییس دستگاه قضا با بیان اینکه طبق آماری که گرفتم بالاترین رقم پرونده‌های ورودی به دادگستری مربوط به «توهین» و «تهدید» است، گفت: اینها مواردی است که با رضایت باید تمام کرد و این مسائل می تواند در شورای حل اختلاف وارد شود. شورای حل اختلاف باید کارهای فصل الخصومت و ریش سفیدی کند و کار بسیار خوبی است.
وی خطاب به قضات افزود: هر چه حکم متقن و مستند و متناسب باشد خوب است. ببینید عدم تناسب حکم و موضوع چقدر شما را برافروخته می کند؟ یک سوزن به خود و یک جوالدوز به مردم بزنید. ببینید مردم از صدور حکم نامتناسب چه می کنند؛ لذا عدالت امر مهمی است.
رییسی با بیان اینکه عدالت امر مهمی است، گفت: خیلی ها را دیدید که درس حقوق نخوانده‌اند ولی دادرسی حقوقی به احکام دارند؛ لذا انتخاب حکم و موضوع مهم است. انتظار عمومی از ما این است که انتخاب حکم و موضوع فرق می کند. ممکن است کسی امروز بخاطر اینکه حقوقش عقب افتاده و بچه اش گرسنه است و معیشتش سخت است اعتراض کند، این فرد با کسی که قصد سوء استفاده کردن را دارد فرق می کند. او می خواهد زمینه تولید برایش فراهم شود لذا توصیه می کنم که در زمان صدور حکم، حقوق او را بدهید. این فرد اخلالگر نیست. برخورد باید با او با رافت و متفاوت باشد زیرا مشکل معیشتی دارد.
وی با بیان اینکه قانون بین جرم سیاسی و امنیتی تفاوت قایل شده است گفت: رسیدگی به جرم سیاسی با حضور هیات منصفه است. بودن هیات منصفه برای این جرم بسیار به قاضی کمک می کند و می تواند به حکم علاوه بر مقبولیت قانونی، مقبولیت عمومی هم دهد.
رییس قوه قضاییه با بیان اینکه تخلف و جرم با هم تفاوت دارد گفت: کسی که تخلف کرده و کسی که جرمی مرتکب شده با هم متفاوت هستند. کار سخت قاضی تشخیص این دو است.
رییسی خطاب به قضات و توصیه آنها به شنیدن سخن کارشناس، وکیل و ضابط گفت: قاضی نظر می دهد ولی حکم هر چه مبتنی به نظر کارشناسی باشد، بهتر و پسندیده تر است.
وی افزود: سخن وکیل را در دفاع از موکل باید شنید و اگر وکیل دفاع از حق کند و اگر کارشناس درست نظر دهد و اگر پزشکی قانونی درست ابعاد موضوع را مشخص کند، کمکی به قاضی است. این امر در کشف حقیقت کمک کننده است.
رییسی گفت: ضابط گزارش را به قاضی می دهد ولی در نهایت قاضی باید تصمیم بگیرد و تحت تاثیر هیچ کسی قرار نگیرد. عزت قاضی باعث می شود قاضی نفوذناپذیر باشد. عزیز کسی است که نفوذ نمی پذیرد حتی از حب و بغض شخصی خودش.
وی تاکید کرد: قاضی شجاع و عزیز و توانا افتخار دستگاه قضایی است و حتما باید به دادگستری و کشور معرفی شوند. در برنامه هایی که داریم قضات شجاع و با کفایت در رده‌های مختلف را به جامعه معرفی می کنیم زیرا بسیار ارزشمندند.
رییسی افزود: اگر اعلام شد در قوه قضاییه یا در کادر اداری چند آدم نادرست بخاطر نادرستی و ناسلامتی با آنها برخورد شده است، این ضعف دستگاه قضایی نیست بلکه قوت قوه قضاییه است. این تقویت دستگاه قضاست. معلوم است دستگاه سفید و نورانی، چند نقطه سیاه را تحمل نمی‌کند.
وی با اشاره به تلاش شبانه روزی قضات، گفت: قضات در مجالس حضور نمی یابند حتی در مجلس خانوادگی. محدودیت‌هایی دارند و گاهی صدای خانواده شان در می‌آید و برایشان امکان ندارد چند شغله شوند. با همه مشکلات زندگی را حفظ می کنند و باید تیغشان بران و قلمشان روان باشد. این همان عزتی است که برای قضات آفتخارافرین است.
رییس قوه قضاییه گفت: متهم باید در زندان با خود بگوید قاضی مرا محکوم کرد ولی عادل بود. قضات باید با ارباب رجوع و شاکی و وکیل درست برخورد کنند. برخورد بسیار مهم است و باید انسان ساز باشد و زمینه تحول در افراد را ایجاد کند.
وی افزود: خدا به پیغمبر فرمود اگر بداخلاق باشی مردم از اطرافت کنار می روند لذا قضات هم باید اینگونه باشند زیرا برخوردها در ذهن مردم ماندگار است.
رییس قوه قضاییه افزود: بخشنامه کرامت و نیز موضوع کاهش جرایم کیفری ارایه شده است لذا تا جایی که امکان دارد حکم حبس صادر نکنید. باید وضع زندان‌ها را متحول کنیم. ببینید از کل کشور کسانی که یک یا دو یا چهار یا ۲۴ ساعت و یا یکسال به زندان می روند چقدر هستند و آمارش قابل توجه است.
وی افزود: سارقین سابقه دار، قاچاقچیان مواد مخدر و کسانی که باعث ناامنی فضای جامعه می شوند با دیگر متهمان متفاوتند بویژه در مورد خانم‌ها و نوجوانان. باید به این موضوع توجه کرد.
رییس قوه قضاییه با بیان اینکه مساله کاهش جمعیت کیفری مهم است گفت: ان‌شاءالله این امر را مجلس بررسی می کند. باید بازنگاهی به این قوانین شود خصوصا قانون آیین دادرسی کیفری. قضات تا جایی که امکان دارد مجازات های جایگزین حبس صادر کنند.
وی با اشاره به مساله احکام مدنی و کیفری گفت: اگر حکم اجرا نشود مانند این است که حکمی صادر نشده است. اثر حکم در اجرای آن است.
رییس قوه قضاییه با اشاره به کمبود کادر اداری و کمبود فضای مناسب گفت: در مورد وضعیت بودجه مشکلاتی داریم ولی جاهایی که از ما بر می‌آید سعی داریم فضای اداری، مناسب باشد. اگر امکان ساختن ساختمان باشد آن را انجام می دهیم زیرا امکان خریدن نداریم.
وی افزود: در ترفیع مقام باید صلاحیت و تجربه و توانایی فرد را در نظر گیریم.
رییس قوه قضاییه ادامه داد: با کار رفاهی برای جمع موافقم. فعال کردن تعاونی مصرف و مسکن را در نظر داریم ولی در اخذ امکانات باید شان دادگستری و در توزیع آن عدالت رعایت شود.
وی درباره وضعیت حقوقی قضات گفت: الان وضعیتمان را می‌دانید ولی مساله حقوق کارمندان و قضات و تامین آن از وظایف جدی ماست. الان شرایط خاص است ولی وضعیت حقوقی و ارتقای آن جزو برنامه‌های ماست. نسبت به وضعیت معیشتی همکاران تلاش می کنیم ولی باید تلاش جهادی و انقلابی باشد. نباید کیفیت فدای کمیت شود.
رییس قوه قضاییه افزود: در حکم مقام معظم رهبری دوره تحول آمده است. تحول بدست همه اجزای سازمان رخ می دهد و با بخشنامه اتفاق نمی افتد. تک تک شما همکاران در این تحول نقش دارید. در این دوره تحول علاوه بر مدیران سعی دارم با بدنه قوه قضاییه هم در تماس باشم.
وی ضمن تشکر از زحمات و تلاش تمام قضات که با وجود کثرت پرونده‌ها در دادگاه‌ها و کمبود نیروی انسانی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کنند، گفت: بدون تردید تلاش‌های قضات در محاکم که ثمره کار در دادسراها و بخش‌های اجرایی است با صدور حکم متقن و صریح می‌تواند زمینه را برای صدور حکم صریح در دادگاه‌های تجدید نظر فراهم کند.
رئیس قوه قضاییه افزود: احکام باید در مرحله دادگاه بدوی آنچنان صریح صادر شوند که دادگاه تجدید نظر برای تضمین رأی بدهد و دادگاه‌های تجدید نظر احکام دادگاه بدوی را تأیید کنند.
رئیسی افزود: برخی از قضات می‌گویند ما رأی صادر می‌کنیم، افراد بروند در دادگاه تجدید نظر حق خود را بگیرند که این سخن درست نیست؛ احکام دادگاه بدوی باید بدون رفتن به دادگاه تجدید نظر قابل استناد باشند. دادگاه باید فصل الخطاب باشد و حرف آخر را بزند.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: دیوان عالی کشور که از قضات عالی رتبه تشکیل شده نیز باید رأی دادگاه بدوی را تأیید کند، در نتیجه تمام مراحل دادرسی به دادگاه بدوی باز می‌گردد. کثرت ورودی پرونده‌ها در محاکم که باعث می‌شود کمی از دقت کاهش پیدا کند، اما امام علی (ع) می‌فرمایند که قاضی باید با حوصله باشد و حرف اصحاب دعوا و طرفین پرونده و شاهدان را گوش دهد.
وی در پایان گفت: قضات ما انسان‌های با کرامتی هستند که نمی‌توانند تحمل کنند افرادی در درون دستگاه دچار هوا و هوس شوند.
